Learning that we are only immortal for a limited time..

Rush – Dreamline

Δυστυχώς, απέχουμε πολύ από το στόχο που θέτει ο παραπάνω στίχος. Και ο λόγος; Μα η ηλιθιότητα μας βέβαια!

Δεν πρόκειται περί αγνής και τελείας ηλιθιότητας το να βλέπεις καθημερινά δίπλα σου, γύρω σου, παντού το θάνατο κι εσύ να εξακολουθείς να ζεις σα να μην πρόκειται να πεθάνεις ποτέ;

Δεν πρόκειται περί αψεγάδιαστης ηλιθιότητας το να νομίζεις πως είσαι το κέντρο του σύμπαντος;

Ή, μήπως, δεν είναι από μόνη της ηλίθια η σκέψη ‘Μα δεν είμαι ηλίθιος!’;

Διάβασε παρακάτω και, μέχρι το τέλος, (ελπίζω πως) θα διαπιστώσεις πως είσαι κι εσύ ηλίθιος. Και μην ξεχνάς: διαβάζεις αυτά που έγραψε ένας ηλίθιος.

Οδηγείς το αυτοκίνητο σου, τρέχεις ως συνήθως, μέχρι που βρίσκεις έναν μπροστά σου που κινείται αργά (ασχέτως αν αυτός είναι μέσα στα όρια ταχύτητας κι εσύ δεν είσαι). Μόλις βρεις την ευκαιρία θα προσπεράσεις. Όλο και κάποια σκέψη ‘άλλη φορά πιο αργά ρε μαλάκα!’ θα περάσει από το νου σου ή και από τα χείλη σου.

Οδηγείς το αυτοκίνητο σου, δεν έχεις κάπου συγκεκριμένα να πας, οπόταν λες να απολαύσεις τη διαδρομή, πας με το πάσο σου και χαζεύεις δεξιά κι αριστερά, παρόλο που έχεις κάνει το συγκεκριμένο δρόμο πάνω από μερικές χιλιάδες φορές στη ζωή σου. Ξαφνικά ένας αλήτης σε προσπερνάει με ιλιγγιώδη ταχύτητα και προλαβαίνεις να κάνεις μόνο δυο πράγματα: να αντιληφθείς το χρώμα του αυτοκινήτου του πριν χαθεί στον ορίζοντα και να φωνάξεις, περισσότερο για συμπαράσταση στον εαυτό σου ‘σιγά ρε μαλάκα, δεν είναι διάδρομος απογείωσης ο δρόμος!’.

Και στις δύο προαναφερθείσες περιπτώσεις, πάντα ο άλλος είναι ο μαλάκας. Πάντα η συμπεριφορά του άλλου είναι η λανθασμένη. Και γιατί αυτό; Διότι δεν έκανε κι εκείνος ό,τι ακριβώς έκανες εσύ τη συγκεκριμένη στιγμή. Ηλίθιο; Μάλλον!

Οδηγείς και πάλι. Είσαι τρίτος από το τέλος σε μια ουρά, τεράστια σαν ουρά διπλόδοκου, σε έναν κυκλικό κόμβο ή στην αναμονή για την είσοδο σε ένα πλυντήριο αυτοκινήτων. Κορνάρεις, βρίζεις, νευριάζεις. Λες κι όλα αυτά με κάποιο μαγικό τρόπο θα σε τηλεμεταφέρουν στο κεφάλι του διπλόδοκου, στην αρχή της ουράς. Όχι μόνο αυτό, αλλά αγνοείς το γεγονός πως εκείνοι που είναι πιο μπροστά από σένα, περίμεναν κι εκείνοι σαν καλοί μαλάκες μέχρι να έρθει η σειρά τους. Αγνοείς ότι ο καθένας από εκείνους είναι πιθανό να έχει τα ίδια προβλήματα με σένα ή ακόμα σοβαρότερα. Άργησες για τη δουλειά; Μπορεί να άργησε να πάει στο νοσοκομείο όπου χαροπαλεύει ο πατέρας του. Σε παράτησε η γκόμενα; Μπορεί η κόρη του να του είπε πως τον μισεί. Και, στο κάτω κάτω, γιατί δεν ξεκίνησες ένα τέταρτο νωρίτερα;

Κατάλαβε, επιτέλους, πως δεν είσαι το κέντρο του σύμπαντος. Όπως βλέπεις εσύ τους άλλους, έτσι ακριβώς βλέπουν κι εκείνοι (όχι όλοι μαζί, αλλά ο καθένας τους ξεχωριστά) εσένα. Και δε σε βλέπουν σαν ένα ξεχωριστό άτομο, αλλά σαν ένα κόκκο άμμου στην παραλία που ονομάζεται Οι Άλλοι.

Αυτό, μου φαίνεται, είναι ένα από τα τεραστιότερα και τρομακτικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος και κατά συνέπειαν ο πλανήτης και το σύμπαν. Τεράστιο διότι συμβαίνει με όλους, ΟΛΟΥΣ ανεξαιρέτως. Τρομακτικό διότι κανένας δεν το αντιλαμβάνεται κι έτσι δεν ενδιαφέρεται να το καταπολεμήσει.

Αμφιβάλλεις;

Ασχέτως αν υπάρχουν ή όχι, πώς παρουσιάζουμε τους εξωγήινους; Σαν όντα με πόδια και χέρια, λαιμό και κεφάλι, μάτια, μύτη, στόμα, όλα ανθρώπινα. Ντάξει, παραμορφώνουμε λίγο το κεφάλι και τους κάνουμε πολύ λεπτούς, μακραίνουμε λίγο τα δάχτυλα και τους δίνουμε περίεργα χρώματα για να μη μας κατηγορήσουν πως παρουσιάζουμε ανθρώπους ως εξωγήινους. Δε μπορεί ο άνθρωπος να σκεφτεί ότι μπορεί να υπάρξει μορφή ζωής που να ΜΗΝ του μοιάζει.

Δεν είναι, όμως, μόνο οι εξωγήινοι. Είδες κάποιο τέρας της φαντασίας να μην έχει μορφή στηριγμένη στα ανθρώπινα πρότυπα; Ακόμα και τον Godzilla, που είναι βασικά ένα μεταλλαγμένο ιγκουάνα, τον κάναμε να στέκει στα πισινά του και να μουγκρίζει σα σκυλί. Στις περιπτώσεις που το τέρας δε μοιάζει με άνθρωπο, τότε είναι μια υπερφυσική μύγα, κατσαρίδα ή μαύρα, αηδιαστικά και πολύ πεινασμένα πουλάκια. Και γιατί όλα αυτά;

Θα μου πεις ‘δικιά του φαντασία είναι (του δημιουργού), δικαίωμα του να τα φτιάξει όπως θέλει’. Εδώ ακριβώς κείται το ερώτημα που θέτω: ΓΙΑΤΙ η φαντασία μας είναι τόσο περιορισμένη που μας κάνει παντού να βλέπουμε αντίγραφα μας; Ακόμα και πλάσματα που έρχονται διακοπές στη Γη από την άλλη άκρη του Γαλαξία, πρέπει να έχουν ανθρώπινη κορμοστασιά και τέσσερα μέλη. ΓΙΑΤΙ ο άνθρωπος δε μπορεί να χωνέψει ότι υπάρχουν τόσες άλλες μορφές, τις οποίες θα μπορούσαν να έχουν τα όντα της φαντασίας του; Μήπως είναι πολύ ευτελείς για να έχουν νοημοσύνη; Μήπως δεν προκαλεί δέος το να βλέπεις έναν ‘κακό’ με μια πρωτοφανή μορφή;

Αν με ρωτάς, ίσως συμφωνήσω πως θα ήταν ανάρμοστο να δίνεται το χάρισμα της νοημοσύνης σε πλάσματα που δε μοιάζουν στον άνθρωπο. Έλα, όμως, που εδώ μιλάμε για ΦΑΝΤΑΣΙΑ! Κι ο δημιουργός που βάζει λογικούς περιορισμούς στη φαντασία του, δεν είναι δημιουργός, αλλά ένας ηλίθιος. Και, δυστυχώς, λίγο ή πολύ, όλοι το κάνουμε.

Ναι, λοιπόν, ο κάθε ένας από εμάς δεν είναι το κέντρο του σύμπαντος. Shit happens. Θα τύχουν άσχημες καταστάσεις και σε σένα. Καλά είναι όταν βλέπεις στην τηλεόραση ‘Σεισμός σκότωσε 1500 στην Ινδία’, ‘Παρανοϊκός οδήγησε το φορτηγό του σε λαϊκή αγορά σκοτώνοντας 70 στις Η.Π.Α.’, ‘Αεροπλάνο κατέπεσε στη Φινλανδία, ουδείς επιζών’ και να σκέφτεσαι ‘Τι κρίμα..’ κι αμέσως μετά να νευριάζεις διότι στα αθλητικά λένε πως η ομάδα σου δεν έπαιξε καλά κι έχασε παρόλο που την ευνόησε ο διαιτητής. Αυτοί που πέθαναν είναι άνθρωποι, μαλάκα. Δεν είναι αριθμοί, παρόλο που έτσι τους βλέπεις εσύ. Γι’αυτό, την επόμενη φορά που θα τρακάρεις, χάσεις τη δουλειά σου, βρεις τη γυναίκα/τον άντρα σου σου να βγάζει τα μάτια της/του με το σκύλο σας στο κρεβάτι, να σκεφτείς ότι είσαι κι εσύ, πλέον, ένα νούμερο στις στατιστικές περί ατυχημάτων, ανέργων, κερατωμένων. Δε σ’αρέσει και πολύ η ιδέα, ε;

Όπως καταλαβαίνεις, εκτός από το κέντρο του σύμπαντος, δεν είσαι ούτε αθάνατος. Αν ήσουν τυχερός και γεννήθηκες σε μια χώρα, στην οποία έχεις τη δυνατότητα να τρως τουλάχιστον 3 γεύματα την ημέρα και να πίνεις νερό που δε σου χαρίζει χιλιάδες μικρόβια, αυτό δε σημαίνει πως είσαι περισσότερο άνθρωπος από κάποιους που δεν είχαν την τύχη σου. Γι’αυτό κατάλαβε πως κι εσύ, όπως κι εκείνοι, θα πεθάνεις. Αργά ή γρήγορα.

Το γεγονός του θανάτου, δε θα έπρεπε να φοβίζει τον άνθρωπο. Όσο απαραίτητη ήταν η γέννηση σου, τόσο απαραίτητος είναι κι ο θάνατος σου. Και, όπως δε θυμάσαι τίποτε από τη στιγμή που ερχόσουν στον κόσμο, σίγουρα δε θα θυμάσαι τίποτε και για τη στιγμή που θα τον εγκαταλείπεις. Έλα όμως που είσαι άνθρωπος. Ηλίθιος άνθρωπος. Και ως τέτοιος, δε μπορείς να καταλάβεις αυτά τα απλά και λογικά δεδομένα. Αντίθετα, δρας σα να είσαι αθάνατος. Ζεις και πράττεις, λες και οι πράξεις σου δεν έχουν κανένα αντίκτυπο σε κανέναν.

Βιάζεις, πληγώνεις, δέρνεις, κακοποιείς, στιγματίζεις. Ψεύδεσαι, απογοητεύεις, χωρίζεις, εγκαταλείπεις, αγνοείς. Εκμεταλλεύεσαι, κλέβεις, καταστρέφεις, λεηλατείς. Δολοφονείς. Μια σειρά από ηλίθιες πράξεις. Τι απ’όλα αυτά θα έκανε ο άνθρωπος αν είχε συνείδηση των πράξεων του; Ξέρω, γίνονται και καλές πράξεις πέρα από τις κακές. Γιατί, όμως, γίνονται οι καλές; Μήπως ο βαθύτερος λόγος είναι αυτό που ανέφερα πιο πριν, το ότι, δηλαδή, θεωρούμε εαυτούς ως το κέντρο του σύμπαντος; Αν το αναλύσεις αρκετά, νομίζω θα καταλήξεις κι εσύ στο ίδιο συμπέρασμα.

Επιστρέφουμε, λοιπόν, στις κακές πράξεις. Τι ορίζουμε ως κακή πράξη; Θα πρότεινα έναν ορισμό, που δε νομίζω να εμφανίζεται πολύ συχνά. Κακή πράξη μπορούμε να χαρακτηρίσουμε οτιδήποτε δε θα θέλαμε να κάνουν άλλοι σε εμάς. Απλό; Κι όμως, ο άνθρωπος δυσκολεύεται να το έχει υπ΄όψιν. Αντ’αυτού, προβαίνει σε ηλιθιότητες, τις οποίες, αν τύχει και στραφούν εναντίον του, κατηγορεί και απεχθάνεται.

Κορύφωση, βέβαια, των κακών πράξεων του ανθρώπου, αποτελεί η καταστροφή του περιβάλλοντος. Θα σου άρεσε αν κάποιος κατέστρεφε το χώρο που ζεις, το περιβάλλον στο οποίο περνάς την καθημερινότητα σου, τον αέρα που αναπνέεις; Δε νομίζω. Τότε εσύ γιατί καταστρέφεις τους χώρους στους οποίους ζουν τόσα ζώα; Και πολύ περισσότερο, γιατί μολύνεις το περιβάλλον στο οποίο θα έρθουν για να ζήσουν οι άνθρωποι των επόμενων γενιών, τα παιδιά σου; Μήπως επειδή είσαι ηλίθιος;

“Μα δεν είμαι ηλίθιος!”..

Σκασμός. Είσαι.

Ασχέτως αν πιστεύεις ή όχι στο Θεό και τη δημιουργία του κόσμου από αυτόν, θα συμφωνείς πως αυτό που ξεχωρίζει τον άνθρωπο από τα υπόλοιπα ζώα είναι η δύναμη της λογικής. Η ικανότητα, δηλαδή, της κριτικής σκέψης. Ο άνθρωπος έχει το χάρισμα να μπορεί να σκέφτεται πριν ενεργήσει, να ζυγίσει τα αποτελέσματα κάθε του κίνησης κι έτσι να αποφασίσει αν, τελικά, είναι καλή ιδέα να προχωρήσει στην πραγματοποίηση της. Δυστυχώς, όμως, στο μεγαλύτερο διάστημα της ζωής μας, αγνοούμε αυτή τη δυνατότητα του εγκεφάλου μας και αφηνόμαστε σε ωκεανούς ηλιθιότητας. Όχι μόνο δεν πράττουμε ωφέλιμα έργα, αλλά σπεύδουμε σε πράξεις καταστροφικές.

Σε αντίθεση με τον άνθρωπο, τα ζώα δε διαθέτουν εξελιγμένους εγκεφάλους κι έτσι δε μπορούν να σκεφτούν λογικά. Αυτό θα τα οδηγούσε σε τραγικές πράξεις και παράλογες κινήσεις. Κι όμως. Τι κάνουν τα ά-λογα ζώα; Γεννιούνται, τρώνε, χέζουν, πηδιούνται, γεννούν, αλληλοσκοτώνονται και πεθαίνουν. Πόσο παράλογες είναι αυτές οι συνήθειες; Καθόλου. Η κάθε μια είναι απαραίτητη για την επιβίωση του ιδίου είδους, όπως και των υπολοίπων, για τη σταθερότητα της τροφικής αλυσίδας και τη διατήρηση της ισορροπίας στο ζωικό βασίλειο.

Η μέλισσα στις κηρήθρες, κατασκευάζει κελιά που έχουν ακριβώς εξαγωνικό σχήμα. Το θηλυκό αλογάκι της Παναγίας αποκεφαλίζει το σύντροφο του κατά τη σεξουαλική επαφή, διότι μόνο έτσι εκείνος μπορεί να εκσπερματώσει. Χιλιάδες πτηνά μεταναστεύουν με κάθε αλλαγή εποχής σε συγκεκριμένες περιοχές για την ανεύρεση καλύτερων θερμοκρασιών και τροφής. Οι μέδουσες δεν έχουν εγκέφαλο, αλλά με ένα τσίμπημα μπορούν να σκοτώσουν. Αυτά τα ζώα και όλα τα υπόλοιπα, τα οποία πραγματοποιούν αμέτρητα θαυμάσια τινά στη διάρκεια της ζωής τους, σκέφτονται πριν δράσουν; Φτιάχνουν σχεδιαγράμματα με διαδρομές, κρατούν σημειώσεις με όσα πρέπει να θυμούνται, συζητούν με τους υπόλοιπους της αγέλης για την τακτική της επίθεσης; Νομίζω πως δεν κάνουν τίποτε από όλα αυτά. Κι όμως, συμπεριφέρονται πολύ εξυπνότερα από τον άνθρωπο, το βασιλιά του κόσμου.

Βασιλιάς στην ηλιθιότητα, σίγουρα. Ναι, κύριε άνθρωπε, είσαι ηλίθιος. Διότι, τα ζώα που τόσο υποτιμάς, ζουν όπως είναι προγραμματισμένα από τη φύση τους και συμβάλλουν, έστω και χωρίς να το αντιλαμβάνονται, στην υγιή ζωή του πλανήτη. Ενώ εσύ, παρόλο που ήσουν προγραμματισμένος για να κυριαρχήσεις στον πλανήτη, βελτιώνοντας τον και καθιστώντας τον ένα ασφαλή και βιώσιμο τόπο, κατέληξες να κινδυνεύεις εσύ ο ίδιος από τις δικές σου βλακείες.

Εσύ, που γέννησες τους Ομήρους και τους Beethoven, τους Einstein και τους Σωκράτηδες. Εσύ που παρατήρησες, απόρησες, αναρωτήθηκες, σκέφτηκες, φιλοσόφησες. Εσύ, ο πιο πολλά υποσχόμενος φιλοξενούμενος τούτου του πλανήτη, είσαι αυτός που θα φέρει το τέλος του. Και μαζί και το δικό σου. Κι αν αυτό δεν είναι η υπέρτατη ηλιθιότητα, το άκρον άωτον της βλακείας, τότε τι θα μπορούσε να είναι;

Λέγεται ότι ένας ηλίθιος δεν είναι σε θέση να αναγνωρίσει την ηλιθιότητα του. Διότι από τη στιγμή που θα την αναγνωρίσει και το παραδεχτεί, παύει να είναι ηλίθιος. Δεν απαγορεύεται, όμως, το να διαλαλείς ότι είσαι ηλίθιος χωρίς να το έχεις κατανοήσει και αποδεχτεί πραγματικά. Αυτό, θα εδραιώσει ακόμα περισσότερο την εικόνα σου ως ηλιθίου.

Γι’αυτό σε ρωτώ και φρόντισε να απαντήσεις καταφατικά όπως και να’χει:

Είσαι ηλίθιος;