Με την αποχώρηση του Paul D’Amour, o Justin Chancellor εντάχθηκε στους Tool κι έλαβε ενεργά μέρος στη συνέχιση της δημιουργίας του νέου δίσκου (σε ορισμένα τραγούδια του οποίου είχε βάλει το χεράκι του πριν φύγει κι ο D’Amour). Για τη γέννηση του δίσκου, ήρθε βοήθεια από τον David Bottrill, o oποίος είχε δουλέψει και με τους King Crimson (οι οποίοι αποτελούν έμπνευση για τους Tool), αλλά και από τον Cam de Leon, με τον οποίο ο Adam συνεργάστηκε για τη δημιουργία του καταπληκτικού και προτεινόμενου για Grammy artwork του Ænima.

To Ænima κυκλοφόρησε την 1η Οκτωβρίου του 1996. Αφιερωμένο στο φίλο και πηγή έμπνευσης Bill Hicks, ο οποίος την είχε κάνει μετ’ ελαφρών πηδηματακίων για κάποιον άλλο κόσμο από το 1994, δε μπορούσε παρά να φέρει και τη δική του σφραγίδα. Η φωτογραφία του στο booklet με τη λεζάντα “Bill Hicks: Another Dead Hero”, οι στίχοι του Ænema φανερά επηρεασμένοι από τη δική του ιδέα της βύθισης του Los Angeles στον Ειρηνικό και το απόσπασμα ζωντανής εμφάνισης του στην αρχή του Third Eye, είχαν σκοπό να μεταδώσουν σε ακόμα ευρύτερο κοινό τις ιδέες του μεγάλου αυτού κωμικού, τις οποίες, βεβαίως, συμμερίζονταν και οι ίδιοι οι Tool.

Ούτε κι εδώ έλειψαν οι προσπάθειες για λογοκρισία των Tool, καθώς το Stinkfist, που αποτέλεσε το πρώτο single από το δίσκο, έτυχε δυσμενούς μεταχείρησης από τα Μέσα: παιζόταν συντομευμένο ΚΟΜΜΕΝΟ από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς, με πειραγμένους στίχους και το video του δέχθηκε -πόση αντίσταση να προβάλει ένα video clip;- αλλαγή ονόματος από Stinkfist στο χαρακτηριστικότατο Track #1.

Δύο εβδομάδες μετά την κυκλοφορία του Ænima, οι Tool βγήκαν σε περιοδεία σε Αμερική, Ευρώπη, Αυστραλία και Ν. Ζηλανδία.

Την πρωταπριλιά του 1997, ανακοινώθηκε από το ημιεπίσημο fan site του συγκροτήματος, ότι το λεωφορείο που μετέφερε τα παιδιά είχε εμπλακεί σε ατύχημα με αποτέλεσμα τουλάχιστον οι 3 από τους 4 να νοσηλεύονται σε κρίσιμη κατάσταση. Ευτυχώς η είδηση αυτή ήταν η πρώτη (από τις πολλές που ακολούθησαν) πρωταπριλιάτικες φάρσες στις οποίες αρέσκονται οι Tool και οι πέριξ τους να επιδίδονται κι έτσι η περιοδεία συνεχίστηκε κανονικά.

Με την επιστροφή τους στην Αμερική, το καλοκαίρι του 1997, εμφανίστηκαν πάλι στο Lollapalooza, αυτή τη φορά ως headliners εισπράττοντας μάλιστα διθυραμβικές κριτικές. Οι πωλήσεις του δίσκου ανέβηκαν σημαντικά και το ‘ομώνυμο’ Ænema έλαβε βραβείο Grammy.

Η νέα χιλιετία βρήκε τους δεσμούς που συνέδεαν τους Carey, Keenan, Jones και Chancellor πιο χαλαρούς κι έτσι μπόρεσαν οι 4 να ασχοληθούν με άλλα πράγματα πέρα από τους Tool. O Maynard ασχολήθηκε με τους A Perfect Circle, o Adam συνεργάστηκε με τον Buzz Osborne των The Melvinsκαι ο Danny με τον Jello Biafra των Dead Kennedys. Η αποστασιοποίηση αυτή οδήγησε σε εικασίες για τη διάλυση των Tool, κάτι τέτοιο, όμως, δεν ίσχυε, καθώς ήδη οι 3 δούλευαν πάνω σε καινούριο υλικό ενώ περίμεναν την επιστροφή του Maynard. Τέλος στις φήμες έδωσε το box-set Salival , του οποίου το CD περιείχε διασκευή στο No Quarter των Led Zeppelin, μια ζωντανή εκτέλεση του You Lied των Peach (των οποίων μέλος ήταν ο Justin πριν έρθει στους Tool) και επανεκτελέσεις παλιότερων κομματιών, καθώς κι ένα hidden track, το Maynard’s Dick, το οποίο παίχτηκε αρκετά και στο ραδιόφωνο με τον τίτλο Maynard’s Dead. H VHS κασέτα του Salival περιείχε 4 video clips, όπως και το DVD, στο οποίο υπήρχε ως bonus το video του Hush.

Στο σημείο αυτό, θέλω να παρακαλέσω όποιον τυχαίνει να έχει το Salival κι ενδιαφέρεται να το πουλήσει/χαρίσει, να απευθυνθεί σε μένα, διότι το χρειάζομαι διακαώς!

Το μεγαλύτερο μέρος του κειμένου είναι απόδοση από το αντίστοιχο άρθρο της Wikipedia.