Εκείνη τη χρονιά η μικρή πολιτεία αντιμετώπισε μια πρωτόγνωρη κατάσταση.

Ο καιρός είχε αρχίσει εδώ και μερικά χρόνια να γίνεται λιγότερο χειμωνιάτικος αυτές τις μέρες. Οι βροχές λιγόστευαν και τα χιόνια αργούσαν να έρθουν, όμως το τσουχτερό κρύο συνεχιζόταν για όλες τις συννεφιασμένες γιορτινές μέρες, μέχρι και τις αρχές του επόμενου χρόνου. Γι’ αυτό και όταν κατέληξε ολόκληρος ο Δεκέμβριος να έχει και ηλιοφάνεια, κανένας δεν εξεπλάγη. Είχαν ξεχάσει σιγά-σιγά και τα χιόνια και τις βροχές και δεν τους έλειπαν καθόλου πια.

Είχε ήδη έρθει η μέρα των Χριστουγέννων, μα πολύς κόσμος ήταν μες στο άγχος και την ανησυχία, σε αντίθεση με όλες τις προηγούμενες χρονιές που περνούσαν τα Χριστούγεννα γελώντας και τρώγοντας σε τραπέζια εφοδιασμένα με ό,τι μπορούσε να ζωγραφίσει η φαντασία. Εκείνη τη χρονιά πολλοί άνθρωποι στη μικρή πολιτεία περπατούσαν πάνω-κάτω με σκυμμένα κεφάλια, φανερά αγωνιώντας, και είχαν νεύρα, τα οποία έβγαζαν πάνω σε άλλους που δεν τους είχαν κάνει κάτι κακό. Οι περισσότεροι είχαν περιπέσει σε τόσο κακή διάθεση, που δεν έδιναν σημασία ούτε καν στα παιδάκια τους, που τους ζητούσαν δώρα και λίγο από το χρόνο τους. Δεν τους ένοιαζε πλέον αν ήταν Χριστούγεννα ή Πρωτοχρονιά -έμοιαζαν κλεισμένοι σε ένα δικό τους, αποκλειστικό κόσμο, στον οποίο ο αέρας είχε χρώμα βαθύ γκρίζο.

Ήταν οι επιχειρηματίες, μικροί και μεσαίοι κυρίως, οι καταστηματάρχες κι όλοι αυτοί που έχουν μεγάλο οικονομικό στήριγμα την επιπλέον κινητικότητα στα καταστήματά τους τις ημέρες των Χριστουγέννων. Ήταν οι άνθρωποι που, επειδή είχαν την τύχη με το μέρος τους όταν ήταν νεότεροι, έκτισαν τις επιχειρήσεις τους και, τώρα που η οικονομική κρίση κτύπησε τη μικρή πολιτεία, όχι μόνο κατάφεραν να τις κρατήσουν ζωντανές, αλλά να βγάλουν ακόμα περισσότερα κέρδη εκμεταλλευόμενοι από τη μία το κλείσιμο πολλών μικρότερων ανταγωνιστικών επιχειρήσεων κι από την άλλη τη συνεχώς αυξανόμενη ανεργία και το φόβο που αυτή προκαλούσε στους υφιστάμενους υπαλλήλους τους. Συντήρησαν ψηλά τις τιμές τους, επιμήκυναν τα ωράρια εργασίας των καταστημάτων τους, τα κράτησαν ανοικτά και τις Κυριακές, χωρίς φυσικά να προσλάβουν επιπλέον προσωπικό και βεβαίως έκαναν αδρές περικοπές στους μισθούς των υπαλλήλων τους με το πρόσχημα της οικονομικής κρίσης.

Αυτοί ακριβώς οι επιχειρηματίες είχαν περιπέσει σε βαθιά κατάθλιψη τη μέρα των Χριστουγέννων. Είδαν τα καταστήματά τους να μένουν σχεδόν άδεια -σε σύγκριση πάντα με τις αντίστοιχες μέρες των προηγούμενων χρόνων-, τα προϊόντα, που με μεθοδικότητα παράγγειλαν εγκαίρως για να καλύψουν τις ανάγκες τους, να μένουν στα ράφια και τις προθήκες, τους υπαλλήλους να μην ξέρουν τι άλλο να κάνουν για να αυξήσουν τις πωλήσεις, αφού ήδη έκαναν ό,τι καλύτερο μπορούσαν, και τους λογιστικούς στόχους που είχαν κάνει για το κλείσιμο της χρονιάς να καταντούν τόσο εφικτοί όσο μια μέρα παγκόσμιας ειρήνης.

Οι επιχειρηματίες αυτοί είχαν χρόνια εμπειρίας στο χώρο του εμπορίου της μικρής πολιτείας και δεν έτρεφαν ψευδαισθήσεις πριν κάνουν τον προγραμματισμό τους για τις μέρες των Χριστουγέννων. Είχαν δει τη συνεχή μείωση των εσόδων τους τα τελευταία χρόνια, γνώριζαν από πρώτο χέρι την ύπαρξη και το μέγεθος της οικονομικής κρίσης -αυτοί δεν ήταν, άλλωστε, που την τροφοδοτούσαν;- κι έλαβαν όλα αυτά υπόψη στα σχέδια για την πορεία των καταστημάτων τους αυτή την εποχή. Είχαν βάλει ακόμα πιο χαμηλούς στόχους από πέρσι, είχαν παραγγείλει ακόμα λιγότερα προϊόντα, επένδυσαν μικρότερα κονδύλια για διαφήμιση, επέκτειναν ακόμα περισσότερο τα ωράρια, εξαφάνισαν τη φράση “δέκατος τρίτος μισθός” από τα μυαλά των υπαλλήλων τους. Κι όμως, το μέγεθος του κτυπήματος που δέχτηκαν, τους άφησε σχεδόν κυριολεκτικά άφωνους.

Εκείνα τα Χριστούγεννα ο κόσμος δεν κυκλοφόρησε για ψώνια όσο άλλες χρονιές. Τα κινητά τηλέφωνα και οι υπολογιστές έμειναν στις προθήκες τους. Τα ζαχαροπλαστεία αναγκάστηκαν να πετάξουν εκατοντάδες κιλά γλυκών. Χιλιάδες λουλούδια μαράθηκαν στα ανθοπωλεία. Αμέτρητα πουλερικά σφαγιάστηκαν μάταια κι έμειναν να καταψύχονται στα κρεοπωλεία. Οι χειμερινές κολεξιόν των καταστημάτων ένδυσης και υπόδησης μετατέθηκαν ως είχαν για τον επόμενο χρόνο. Τα χρυσοχοεία συνέχιζαν να λάμπουν από τις αντανακλάσεις των κοσμημάτων που παρέμεναν στις χλιδάτες εκθέσεις τους. Τα ράφια των υπεραγορών ήταν ασφυκτικά φορτωμένα, λες και κανένας δεν πήγε έστω για ένα γάλα.

Στις τηλεοράσεις γινόταν μακελειό. Ρεμάλια πολιτικοί, κουστουμαρισμένοι οικονομικοί αναλυτές, αγχωμένοι εκπρόσωποι επιχειρηματικών οργανώσεων αλλά και καταρρακωμένοι επιχειρηματίες, ύπουλοι δημοσιογράφοι, πονηροί παπάδες, παρουσιάστριες με ξώβυζα, ηθοποιοί δίχως ήθος έβγαιναν σε όλα τα κανάλια για να λάβουν μέρος στις συζητήσεις περί της άθλιας κατάστασης που επικρατούσε στην αγορά σε μια περίοδο που οι πωλήσεις έπρεπε να εκτοξεύονταν στα ύψη. Ο καθένας έλεγε τα δικά του, παρακαλώντας τον κόσμο να βγει για ψώνια για να καταπολεμηθεί η κρίση, κι όλοι κατέληγαν πως εκείνη ήταν που κατέστρεψε την οικονομία της μικρής πολιτείας, αφού διέλυσε το εμπόριο κι έφερε τις επιχειρήσεις σε δυσμενή θέση. Έλεγαν πως, αν συνεχιζόταν αυτό το φαινόμενο, η μικρή πολιτεία θα βρισκόταν πολύ σύντομα σε μια κατάσταση αφόρητου πόνου και δυστυχίας, η πείνα και η ολοκληρωτική φτώχεια θα έπεφταν στους κατοίκους και σύντομα ολόκληρες οικογένειες θα ξεκινούσαν να ξεκληρίζονται από τις αρρώστειες και το λιμό.

Την αλήθεια, όμως, ένας άνθρωπος κατείχε μόνο.

Στην πλατεία της μικρής πολιτείας, μέσα στην ψύχρα της νύχτας, πίσω από έναν κάλαθο αχρήστων, ένα δωδεκάχρονο κοριτσάκι με λερωμένα μαλλιά και σχισμένα ρούχα και βλέμμα που άστραφτε σαν πυροτέχνημα μέσα στο σκοτάδι, καθόταν κουλουριασμένο για να ζεσταθεί όσο μπορούσε και χαμογελούσε, επειδή έβλεπε καθαρά πως οι άνθρωποι δε θα έβγαιναν ποτέ ξανά για ψώνια τα Χριστούγεννα, διότι είχαν ξεκαθαρίσει στο νου τους ότι τόσα χρόνια υπήρξαν απλώς θύματα του καταναλωτισμού και της υπερβολικής διαφήμισης, αναγνώρισαν την πλύση εγκεφάλου που είχαν υποστεί και είχαν αντιληφθεί το πραγματικό νόημα των γιορτινών ημερών, αποφασίζοντας να μείνουν στα σπίτια τους απολαμβάνοντας το μοναδικό αγαθό που, ενώ άξιζε όλα τα χρήματα του κόσμου, μπορούσαν να το δώσουν και να το αποκτήσουν εντελώς δωρεάν.